काठमाडौं – हिन्दू महिलाहरुले आज सप्तऋषिको पूजाआजा गरी हरितालिका तीजको व्रत सम्पन्न गर्दैछन् ।
आजको दिन व्रतालु महिलाहरु बिहान नदी, तलाउ, धारा, पोखरी, आदि जलाशयमा गएर नुवाई धुवाई गर्ने गर्दछन् ।
यो पञ्चमी मध्यान्हसम्म रहने अर्थात मध्यान्हव्यापिनी ग्राह हुन्छ । माधवीयमा हारीतको वचन यस्तो रहेको छ – सबै किसिमका पूजा र व्रतहरुमा मध्यान्हव्यापिनी पञ्चमीतिथि लिनुपर्दछ ।
साथै एक वर्षको प्रतीकका रुपमा ३ सय ६५ वटा दतिवनले दाँत माझी, माटो, तिल र अमलाको पिनाले स्नान गरी चोखो वस्त्र पहिरेर मध्याह्नपख अरुन्धतीसहित सप्तऋषिको पूजा गर्नुपर्दछ ।
भविष्य पुराणका अनुसार रजस्वला भइसकेका नारीहरुले व्रह्म हत्याको पापमुक्ति तथा रजस्वला भएको अवस्थामा जानी नजानी भए गरेका पापजन्य कार्यबाट मुक्ति मिलोस भन्नाका लागि सप्तऋषिको पूजा गर्ने प्रचलन रहेको हो ।
काठमाडौंको टेकूस्थित ऋषेश्वर महादेवको मन्दिरमा पूजा आराधना गर्नको लागि मानिसहरु जम्मा हुने गर्दछन् ।
ऋषिपञ्चमी तिथिमा गौतम, विश्वामित्र,कस्यप, अत्री, भारद्वाज, वशिष्ठ, जमदग्नी र अरुन्धतीका प्रतिमा तयार गरि तिनमा उक्त ऋषि र अरुन्धतीको पूजा निम्न मन्त्रको उच्चारण गरि गर्नुपर्दछ ।
उक्त मन्त्रहरुबाट सप्तर्षि एंव अरुन्धतिको आवाहन र पूजा गरिसकेपछि नछरिकन वा नरोपिकन पवित्र जमीनमा आफै उम्रिएको साग खानुपर्दछ ।
सात वर्षसम्म सप्तर्षिका सातकुम्भ र अरुन्धतिको एक कुम्भमा पूजा गरि पञ्चमीको दोस्रो दिन ती मन्त्रहरुबाट १०८ संख्यामा तिलद्धारा हवन गरेर सातब्रहणलाई भोजन गराउनु पर्दछ भन्ने कुरा निर्णयामृतमा उल्लेख गरिएको छ ।